Özel öğrenme güçlüğü

Bir uzman olarak alanımız ne olursa olsun hemen hemen hepimiz şu ya da bu şekilde disleksili bir bireyle karşılaşırız. Ancak ne olduğunu tanımlayamamış, bilimsel adını koyamamış olabiliriz. Hatta bazılarımız yıllar sonra “Aaa ben de mi disleksi miyim acaba” diyebiliyoruz.

Bu, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu ya da zeka geriliği olarak düşünülebiliyor. Evet, özel öğrenme güçlüğü ile birlikte dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu görülebilir. Ama özel öğrenme güçlüğü asla zeka geriliği değildir. Aslında okul öncesi dönemde belirtileri mevcuttur. Fakat 1. sınıfa başladıktan sonra belirginleşir. 1. sınıfta fark edilip müdahale dilmediyse bu problem 2, 3 hatta 4. sınıfa kadar sürer gider. Ama 4. sınıfta oldukça geç kalınmıştır ve çocuğumuzun hayatından çok şey çalınmıştır.

En önemli nokta, 1. sınıfta ilk dönemde müdahale edilmesidir. Unutmamak gerekiyor ki, erken müdahale her zaman bizi daha iyiye götürür ve hayatımızdan, hayatlardan çalmamış oluruz.

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NEDİR?

*Okuma, yazma, matematik gibi akademik becerilerde görülen gelişimsel bir özel öğrenme güçlüğüdür.

*Çocuğun zeka düzeyinin normal olmasına

*Hiçbir fiziksel / duygusal bozukluğun bulunmamasına

*Normal ve yeterli bir eğitim alıyor olmasına

*Sosyokültürel çevrenin uygun olmasına

*Çocuğun okumaya istekli olmasına rağmen ortaya çıkar. Çocuk bozuk beceri alanını kullanma durumunda kaldıkça bulgular kendini belli eder. Özel öğrenme güçlüğü olan çocukları farklı öğrenen çocuklar olarak görmek ve güçlük çektikleri alanlara yönelik eğitim verildiğinde öğrenebileceklerini unutmamak gerekir.

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜNÜN GENEL ÖZELLİKLERİ

*Genel becerilerdeki bozukluk

*Zeka düzeyi normal veya normalin üzerindedir

*Dikkatleri kısa sürelidir, kolayca dağılır

*İşitsel algı sorunları vardır

*Yönergeleri unutur

*Dinlemiyor görünür

*Dokunarak ayrımlaştırmada güçlük çeker

*Organizasyon bozukluğu vardır

*Zamanı iyi kullanamazlar

*Çalışma alışkanlıkları yetersizdir

*Sosyal ve duygusal sorunlar yaşarlar

OKUMA BOZUKLUĞU (DİSLEKSİ)

*Okuma yavaştır ve akıcı değildir. Bazen hiç yoktur. Harf harf okur özellikle bilmediği kelimeleri okurken duraklar, okuyamaz

*Kelimeleri kısaltarak okur

*Tahmin ederek okur

*Yüksek sesle okurken ritim ve tonlaması bozuktur. Yanlış vurgulama yapar

*Okuduğu öykünün veya parçanın anlamını çıkaramaz

*Bir satırı takip edemez, karıştırır. Satır başına geçerken zorlanır

*İçinden okurken bazı sesler çıkarır

*Kelime yerine başka bir kelime yerleştirme, atlama görülür

*Bazı harfleri öğrenmede güçlük çeker.

MATEMATİK BOZUKLUĞU (DİSKALKULİ)

Sayısal ilişkileri kavramada, hesaplamada, sayısal sembolleri tanıma, kullanma ve yazmada açığa çıkan bozukluk ve yetersizliktir.

*İşlem yapmakta zorlanırlar ve yavaştırlar.

*Sayıları bozuk yazar, sıklıkla yer değiştirirler. (Ters dönmüş ya da baş aşağı)

*Sayıları eksik ya da fazla yazarlar.

*Geometrik ilişkileri kavramada zorlanırlar.

*Aritmetik sembolleri tanımada zorlanırlar.

*Çok basamaklı sayıları okuma ve yazmada zorlanırlar.

*İşlemleri bozuk sıra ile yaparlar.

*Çarpma bölme gibi işlemlerde sayıları alt alta yazmakta zorlanırlar.

*Çarpım tablosunu ezberlemekte zorlanırlar.

*Problem çözerken bağlantıları kur makta zorlanırlar.

YAZMA BOZUKLUĞU (DİSGRAFİ)

Yazma alanında gelişen öğrenme güçlüğüdür. Yazılı anlatım bozukluğunda yazma becerileri çocuğun takvim yaşına, ölçülen zeka düzeyine, yaşına uygun olarak aldığı eğitime bağlı olarak beklenenin önemli derecede altındadır.

*Kelime, cümle oluşturup yazıya dökmekte sorun yaşarlar.

*El yazısı yaşıtlarına oranla okunaksız ve yavaştır.

*Bazı harf ve sayıları ters yazarlar karıştırırlar. (b - d; d - t; m - n; g - y; f - v; b - p; g - k; c - ç; 2 - 5; 6 - 9; 12 - 21) gibi…

*Bazı harf ve heceleri atlarlar, ters yazarlar (ev - ve)

*Harf, hece ve eklere dikkat etmezler (gider - g ider im)

BU ÖĞRENCİLERİN KENDİLERİYLE İLGİLİ SÖYLEMLERİ

*Okul eğlenceli olmalı. Okulda sıkı çalışılmalı fakat korkuya yer olmamalı.

*Sadece bir kere de olsa, bir sınavda en iyiler arasında olmak isterim.

*Yanlışlar yaptığımda bana gülünmesini istemem, bu beni incitir

*Soru sormaya cesaretim olmasını isterim.

*Birçok kalın kitap okumak ve de onlardan bir şeyler öğrenmek isterim.

*Diğerleriyle birlikte öğrenmek isterim. Herkes ne yapabildiğini göstermeli,

*Okuma, yazma ve hecelemeyi düzgün şekilde nasıl yapacağımı bilmek isterim.

*En iyi öğrenme yolumu bilmek isterim.

*Başarılı olduğumda takdir edilmek isterim

OKULDA YARDIMCI OLMA YOLLARI

Okuma, yazma ve hecelemede özel öğrenme güçlüğü çeken çocuklara yardımcı olmak için en iyi yol; derslerde veya birebir ilişkilerde farklı yöntemler kullanmaktır. Öğretmenin çocuğun ihtiyaçlarının farkına varması ve bunu göz önünde bulundurarak doğru tepkiler vermesi çok önemlidir. Öğrenmek ve öğretmek için gerekli olan temel ilkeler; birbirinin güçlü ve zayıf yanlarına saygı göstermek ve karşısındakini anlayışla karşılayıp onunla ilgilenmektir. O zaman, sorunların üstesinden birlikte gelmek mümkün olur.

UZMANA NE ZAMAN BAŞVURMALI?

*Okul öncesi dönemde (Öğrenmede zorlanıyorsa, yön kavramı, zaman kavramı, dikat dağınıklığı gözleniyorsa) yaşıtlarına göre farklılıklar var ise