Kentsel dönüşümde engeller kalkıyor

2012 de başlayan ve yurt genelinde gittikçe yaygınlaşan uygulama sırasında karşılaşılan ve kentsel dönüşümün hızını kesen bazı engeller bulunmaktaydı. Geçtiğimiz ay Resmi Gazetede yayınlanan uygulama yönetmeliği ile önümüze çıkan bir kısım engellerin ortadan kaldırılması amaçlanıyor.

Aşağıdaki incelemede fazla ayrıntıya girmeden belli başlı yenilikleri özetlemeye çalışacağız:

*Kentsel dönüşümde yaşanan en büyük sıkıntılardan biri de 2/3 çoğunluğa rağmen binanın yıkılamaması ve sürecin mahkemeye taşınması halinde işlemin sürüncemeye kalmasıydı. Yeni yönetmelikle mevcut tahliye süreleri sonunda yıktırılmayan binalarla ilgili olarak, artık maliklerin anlaşmalarının beklenmesi durumu kaldırıldı. 60 günlük denetimler yapılacak ve yıktırılmayan binalar afet riski sebebiyle kolluk kuvvetlerinin desteği ile mülki amirlikçe yıktırılacak.

*Yeni yönetmelikle, risk raporu alınmasından sonra ve yıkım işlemine başlamasından önce dahi,  yıkım şartı aranmadan 2/3 ile gerekli kararlar alınabilecektir. Karara katılmayanların payının açık arttırma yoluyla satılması için binanın yıkılmış olması şartı da kaldırıldı. Böylece 2/3 oyla karar alınması ve toplantı sonunda karara katılmayanlara 15 gün süreli uyarı ihtarnamesinin gönderilmiş olması yeterli olacaktır.

*Çoğunluk kararına karşın binanın yıkılmaması nedeniyle bazı hak sahipleri, mülklerini terk etmeyip su, elektrik, doğalgaz kullanmaya devam ediyordu. Yeni hükümle birlikte bu durumda olanların, tahliye süreleri sonunda su, elektrik ve doğalgaz  hizmetlerinin durdurulması zorunlu hale getirildi.  Tahliye süreleri sonunda yıktırılmayan binalarla ilgili olarak artık maliklerin anlaşması beklenmeyecek; Kolluk kuvvetleri desteği ile mülki amirler tarafından yıkım sağlanacaktır. Bu durumda yıkım masrafları ilgili malik tarafından karşılanacak, karşılanmadığı takdirde yıktırma masrafı öncelikle dönüşüm projeleri özel hesabından karşılanmak üzere, mahalli idarelerin de iştiraki ile mülkî amirler tarafından yapılır veya yaptırılır. Kamu tarafından gerçekleştirilen yıkımın maliyeti ilgililerin arsa payları oranında tapuya şerh edilecektir.

Kısaca eğer binanın riskli olduğu tespit edilmişse anlaşma sağlamamış olsa dahi, yıkım sağlanacaktır.

*Yapılan araştırmaya rağmen arsa payı satılacak olan malike ve adresine hiçbir şekilde ulaşılmaz ise satış işlemi gıyabında yapılabilecektir. Eski düzenlemede, ille de o kişiye tebligat yapılması isteniyordu ve bu durum uzun gecikmelere yol açmakta idi.

*Yeni yönetmelikle, tapuda kayıtlı malikin ölmüş olması halinde, Bakanlık, İl müdürlüğü veya idare, tebligat işlemleri için Veraset Belgesi çıkartmaya, kayyum tayin ettirtmeye veya tapuda kayıtlı son malike göre işlem yapmaya yetkili kılındı.

* Riskli alan tespitinde Yüksek Mahkemenin iptallerinin önüne geçebilmek için  planlama ve alt yapı hizmetleri yetersiz, imar mevzuatına aykırı, alt yapı ve üst yapıda hasar meydana gelmiş bölgelerde, üzerindeki toplam yapı sayısının en az % 65 inde bu kriterlerin bir ya da bir kaçı meydana gelmiş ise bu bölgeler riskli alan ilan edilebilecektir.

*Riskli alan ilanı için, en az 15 bin metre kare olması gerektiğine dair zorunluk kaldırılmıştır.

*Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamına giren taşınmazlarda kentsel dönüşüm yapılamıyor idi. Yeni yönetmelikle bu hüküm kaldırılmıştır.

*Kentsel dönüşüm sürecinde belediyelerin almakta oldukları harçlardan muafiyet, kaldırılmış olup, belediyeler harç almaya devam edecek.

Sonuç olarak;

Yeni yönetmelikle yukarıda kısmen yer verdiğimiz ve daha bir çok konularda düzenleme yapılarak afet bölgesi içinde yer alan ülkemiz için gerekli olan kentsel dönüşüm uygulaması hızlandırılmak, uygulama sırasında kanun ve yönetmelikten kaynaklanan engelleri ortadan kaldırmak istenmiştir.