At o sözü

Bu atasözleri ve deyimleri konu ve temaları bakımından incelediğimizde şu şe­kilde sınıflandırabiliriz:

Ağırbaşlılık,

Aile,

Akrabalık,

Alışveriş,

Borç alma/verme,

Darlık, varlık,

Doğa,

Dostluk,

Ekonomi,

Fesatlık,

Görgü kuralları,

Hainlik,

Hayvanlar,

İnanışlar,

Komşuluk,

Konukseverlik,

Mal/mülk, ortak­lık,

Mertlik,

Sabırlılık,

Sağlık ve ölüm,

Sosyal değerler,

Tabiat ve evren,

Tarım,

Tembellik,

Yiğitlik,

Zenginlik, fakir­lik, cömertlik, cimrilik,

Zorbalık…

Atasözlerinin amacı insanları uyarmak, ya­şanmışlardan çıkarımlarla ders vermek ve ge­lecek konusunda yönlendirmek için benzetimlerde bulunmaktır. Ancak yukarıda yazdığım sözler bu sınıfa girmediği gibi, in­sanları aşağılayacak ve kötü örnek olacak şe­kilde düzenlenmiş. Bu itibarla bu sözler atasözü olamaz ve kullanılmamalıdırlar! Bu yazımda ben size adına atasözü denen ancak insanı adeta suça teşvik eden kısmını paylaş­mak istedim.

Çok yaygın olarak kötü olmayı destekleyen;

- Devletin malı deniz, yemeyen keriz,

- Üzümünü ye, bağını sorma,

- Bana dokunmayan yılan bin yaşasın,

- Bal tutan parmağını yalar,

- Parayı veren düdüğü çalar,

- Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.

Bazı genelleme yapılabilecek sözler de var;

- El elin eşeğini türkü çağırarak arar,

- Çok gülen çok ağlar,

- Dayak cennetten çıkmadır,

- Evladın var mı, derdin var, -

Kardaş değil, kara taş,

- Aman dayı ölüyorum. Valla yeğen sen bilir­sin.

Ne yazık ki kadınlar çoğunlukta olmak üzere cinsiyet yönelik olanlarda çok;

- Kızını dövmeyen, dizini döver,

- Kadının karnından sıpayı, sırtından sopayı eksik etmeyeceksin,

- Kadın kısmının saçı uzun, aklı kısa olur,

- Alma soysuzun kızını, sürer anasının izini,

- Kız yedi yaşından sonra ya erde, ya yerde,

- Çocuksuz kadın meyvesiz ağaca ben­zer,

- Erkeğin nefsi birdir, kadının ki dokuz­dur,

- Erkek adam ağlamaz,

- Erkekliğin onda dokuzu kaçmaktır,

- Bir kızı kendi haline bırakırsan ya davulcuya ya zurnacıya varır.

Bazı duyup okuduğum sözleri yazmadım, eminim sizlerde bu sözlere çok eklemeler ya­pabilirsiniz.

Bende diyorum ki; bunlar ATASÖZÜ değil­dir, o yüzden dağarcığından AT O SÖZÜ.

Kim bilir, benim bu benzetmem de ilerde atasözü olur

Saygılarımla.