Gümrüklerde bekleyen 25 yıllık teminat mektuplarına hala bir çözüm yok mu?

Dış ticaret yapan birçok firmanın görevlilerinden, gümrüklerde bekleyen teminat mektuplarının çözümüne dönük sorular alıyorum. Bunlar çok çeşitli, hemen hemen ekonomik etkili gümrük rejimlerinin tamamına yönelik. Bir de bunların yanında ta 1615 sayılı Gümrük Kanununun yürürlükte olduğu zamanlarda verilen teminat mektupları var.
Bildiğiniz gibi 4458 sayılı Meri Gümrük Kanunu 27.10.1999 tarihinde kabul edildi. 05.02.2000 tarihinde de yürürlüğe girdi. 1615 sayılı Gümrük Kanunu yürürlükten kalkalı tam 15 yıl oldu. Firma ismini çıkarıp gelen maillerden birini aşağıya aldım. Benzeri şekilde sorunu olan onlarca firma olduğunu biliyorum. Bu nedenle cevabını toptan verirken, gümrük ve ticaret bakanlığımızın konuya bir çözüm bulacağına inanıyorum. Çünkü bir sorunun konuşulmadıkça çözüme kavuşması mümkün değildir.
21 Ocak 2016 15.43 tarihinde gelen mail. Konuyu yazan çok değerli eski bir banka müdürümüz. Yeni görevi ise bir dış ticaret firmasının genel müdürü.
“Değerli üstadım iyi çalışmalar, bir konuda görüşünüzü almak istedim:
Şirketimizce henüz kapanmamış götürü teminat/nakdi teminat/teminat mektuplarını geçmiş tarihli olarak taradığımızda 1995-1997 ve 1998yıllarına ait 5 adet teminat mektubumuzun AHLde ve Halkalı Gümrüğünde açık gözüktüğünü gördük.
Bugüne kadar bizim resmi tebligat adresimize yapılmış bir ceza-ödeme tebligatı da yok.
Bu teminat mektuplarını kapatmak için ilgili beyannameleri de 10 yıllık zaman aşımı süresi nedeni ile imha ettiğimiz için bulma şansımız yok.
İleride bize bu teminat mektubu nedeni ile ceza + gecikme faizi ödeme emri gelebilir mi?
Geldiği takdirde cezanın iptali için zaman aşımından dava açabilir miyiz? Davayı kaybetme olasılığı olur mu?
Üstadım, cevabınıza göre karar vereceğiz…
Benim bankacılık bilgime göre banka teminat mektubunun kesin-süresiz verilmesi, götürü şekilde/takip eden işlemlerde işlem kolaylığı sağlamak içindir. Yoksa hiçbir şekilde zaman aşımını engelleyici bir özelliği yoktur.
İyi çalışmalar.”
Daha sonra benim karşılıklı bir iki sorumla ilgili yazışmamız devam etti.
Öncelikle mektuplar verileli 22 yıl olmuş. Geçici ithale konu konfeksiyon malzemeleri için verilmiş, aslında çıkışlar yapılmış ama gümrükten kapanma işleri yapılıp teminatlar geri alınmamış. Gümrüklerde işleme konu gümrük beyannameleri de teminat mektupları da yok. Firma da yok çünkü imha edilmiş. Özetle işlemin ne ceza zaman aşımı, ne de vergi zaman aşımı kalmış artık bu işlemlere gümrük idaresinin ne vergi ne de adli işlem uygulama imkanı da yok.
Çünkü Gümrük Vergilerinin Tahakkuku, Tebliği ve Ödenmesi 4458 sayılı Gümrük Kanununun 197. maddesinde düzenlemiştir. Bilindiği gibi 3 yıldır. 2. Yapılan denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen veya 1inci fıkrada belirtilen şekilde tebliğ edilemeyen gümrük vergilerine ilişkin tebligat, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren üç yıl içinde yapılır. Şu kadar ki, gümrük yükümlülüğünün doğduğu olayla ilgili olarak dava açılması zaman aşımını durdurur. O halde sonuca gidersek firma hakkında dava açılmamış. Tebligat yok. Tahakkuk yok. Firmanın kapanmamış belgesi ve bu belgelere ait o yıllardan devam eden bir sorunu yok.
O halde neden sorun olsun ki?
Bence firma mektuba konu işlemlerle ilgili, ilgili gümrük idaresine bir yazı yazar konuya ait gümrük idarelerinde adlarına çıkarılmış tahakkuk olup olmadığını aynı konuda takip eden adli işlem olup olmadığının cevabını alır. Bankaya verir.
Sorun ortadan kalkar. Peki bürokrasi bu konuya böyle bakar mı? Tabi ki hayır. Bedeli 250 TL olan o mektupları geri almak veya yok hükmüne getirmek için anandan emdiğin sütü, burnundan fitil, fitil getirmezse sen de gör.

EKOHABER